ایزوتسو و نقد و بررسی دو اثر قرآنی وی

چکیده توشیهیکو ایزوتسو، زبان‌‌شناس معروف ژاپنی، تحقیقاتی ارزنده در‌حوزۀ قرآن‌پژوهی انجام داده است. وی برای نخستین بار، قرآن را به‌صورت مستقیم، از عربی به ژاپنی ترجمه کرد و از‌ره‌گذر این ترجمه، به نکاتی دقیق دربارۀ مفاهیم کلیدی قرآن دست یافت و موفق به تألیف دو کتاب مهم، یکی با‌عنوان خدا و انسان در قرآن و دیگری به‌نام مفاهیم اخلاقی‌- ‌دینی در قرآن مجید شد. ایزوتسو در این دو اثر، بحث‌های معناشناسی جدید را در فهم و تفسیر معانی قرآن به‌کار گرفته است که به‌صورتی درخور توجه، بر پژوهش‌های بعدی در‌حوزه معناشناسی و تفسیر اثر گذاشت و مطالعات در این رشته را گسترش داد. از سوی دیگر، این زبان‌شناس در ره‌یافت معناشناسانۀ خود، مفاهیم مختلف قرآن را در‌ضمن یک شبکۀ معنایی گسترده نگریسته و بر‌اساس معیارهای علمی پذیرفتنی، روابط مفاهیم را شناسایی و در‌نهایت، معانی آن‌ها را کشف کرده است. این کار وی با‌وجود برخی کاستی‌ها، ماندگار و در نوع خود، کم‌نظیر است. در مقاله حاضر، نخست، ایزوتسو و دو اثر قرآنی وی را شناسانده و در‌ادامه، ضمن نگاهی اجمالی به مفهوم‌شناسی و اصطلاح‌شناسی قرآنی، این دو اثر را به‌لحاظ منابع، محتوا و روش نقد و بررسی کرده‌ایم؛ البته در این تحقیق، در‌پی توصیف نقاط قوت و ضعف کار ایزوتسو بوده‌ایم؛ نه ارزش‌گذاری بر کار وی. برای ارزش‌گذاری بر آثار این دانشمند می‌توان آن‌ها را با آثار دیگران مقایسه کرد.   واژه‌های کلیدی: توشیهیکو ایزوتسو، خدا و انسان در قرآن، مفاهیم اخلاقی- ‌دینی در قرآن مجید، نقد و بررسی.